مجله خبری دانشگاه آب

منابع آبی جهان

منابع آبی در جهان دائما در حال کاهش هستند. بر اساس آمار تخمین زده می شود جهان حدوداً 1400 میلیون کیلومتر مکعب آب دارد. سهم آی های شیرین از این مقدار 35 میلیون کیلومتر مکعب یا معادل (2.5 درصد) است. متاسفانه خبر بد این است که از این میزان آب شیرین سهم کمتری قابل دسترسی است و کلاهک های یخی، یخچال های طبیعی و آب های موجود در اعماق زمین قابل دسترسی نیستند. به همین دلیل، سهم بازیافت آب برای بقا اهمیت زیادی دارد. جدول زیر سهم آب در جهان را نمایش می دهد.

با توجه به آمار گزارش شده میانگین بارندگی سالانه در خشکی 119000 کیلومتر مکعب است که از این میزان حدوداً 74000 کیلومتر مکعب آن دوباره به جو بر اثر تبخیر باز می گردد و حدود 45000 کیلومتر مکعب آن به درون دریاچه ها، مخازن و نهرها می ریزد یا به داخل زمین نفوذ پیدا می کند. متاسفانه از این میزان یعنی 45000 کیلومتر مکعب همه این منابع قابل دسترسی نیستند و برخی به صورت سیلاب و یا رودخانه های دور دست می باشند که دسترسی به آنها وجود ندارد. با توجه به رشد سالیانه جمعیت در کره زمین و برداشت سالیانه آب این میزان بسیار محدود و ناچیز است. علاوه بر این، بخشی از این آب باید به صورت چرخه مناسب برای حفظ اکوسیستم در طبیعت وجود داشته باشد و نمی توان همه آن را مصرف کرد. تا اینجا احتمالاً متوجه کمبود آب و بحران منابع آبی شده اید که می تواند منجر به جنگ های بعدی در کره زمین شود.

انواع منابع آبی شیرین جهان

• آب های سطحی
• آب های قابل دسترسی از جریان رودخانه ها
• آب های زیر زمینی
• آب از یخچال های طبیعی

منبع

آب های سطحی

آب های سطحی مجموعه آب هایی هستند که به صورت طبیعی با بارش دوباره ایجاد می شوند. آب های سطحی توسط تبخیر، تعریق، جاری شدن به سطح دریا و اقیانوس ها از دست می روند. میزان آب های سطحی وابسته به چندین عامل است که عبارتند از: میزان ظرفیت ذخیره‌سازی در دریاچه‌ ها، تالاب‌ ها و مخازن، نرخ نفوذ پذیری خاک،زمان بارش و نرخ تبخیر محلی و … می باشد. بزگترین منابع آب شیرین طبیعی در جهان به ترتیب در کشورهای برزیل، روسیه و کانادا می باشد.

آب های قابل دسترسی از جریان رودخانه ها

این دسته از آب های شیرین از جریان و عبور آب ها بدست می آید. ارتباط جریانی بین رودخانه ها و سفره های زیرزمینی وجود دارد. این مساله در نواحی که سوارخ های بزرگی وجود دارند بیشتر اس.

آب های زیر زمینی

آب زیرزمینی آب هایی هستند که در زیر سطح زمین در فضاهای منافذ سنگ و خاک وجود دارد.  بر اسا آمار بدست آمده 30 درصد از تمام آب های شیرین موجود در جهان را آب های زیرزمینی تشکیل می دهند. یک واحد سنگ یا یک ذخایر تثبیت نشده زمانی که بتواند مقدار قابل استفاده آب تولید کند، آبخوان نامیده می شود. عمقی که در آن فضاهای منافذ خاک یا شکستگی ها و حفره های سنگ به طور کامل از آب اشباع می شود، سطح آب نامیده می شود.

آب های زیرزمینی ممکن است به صورت طبیعی از چشمه ها و از سطح زمین خارج شوند و باعث ایجاد تالاب ها شوند. آبهای زیرزمینی نیز اغلب برای مصارف کشاورزی ، شهری و صنعتی با ساخت و راه اندازی چاه ها استخراج و برداشت می شود. به صورت معمول، آب های زیرزمینی به عنوان آبی در نظر گرفته می شود  که از سفره های کم عمق جریان می یابد. فرض بر این است که آب های زیرزمینی دارای تاثیرات روانکاوی هستند و می تواند بر حرکت گسل ها تأثیر بگذارد.

آب از یخچال های طبیعی

یخچال های طبیعی نیز جز آب های شیرین محسوب می شوند. یکی از این یخچال های طبیعی هیمالیا است که به آن “بام جهان” نیز گفته می شود. این یخچال ها شامل وسیع ترین و ناهموارترین مناطق در ارتفاعات روی زمین محسوب می شود و رودخانه های بزرگ آسیا از آن نشات گرفته اند. زندگی یک میلیارد نفر به این یخچال ها وابسته است. علاوه بر این، با افزایش دمای کره زمین این منابع دائما در حال آب شدن هستند. در منطقه نپال، افزایش دما در دهه گذشته 0.6 درجه سانتیگراد افزایش یافته است. این در حالی است که در سطح جهان، در طول صد سال گذشته تقریباً 0.7 درجه سانتیگراد زمین گرم شده است