به گزارش بلاغ، با تغییرات جوی و شرایط اقلیمی و به دنبال آن با وقوع خشکسالی طی سالهای اخیر در حال حاضر بحران آب به‌عنوان نخستین پدیده بحرانی در سطح جامعه شناخته شد چراکه با افزایش این روند بحران شدید در منابع آبی کشور را شاهد خواهیم بود.
آب به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های عصر حاضر در میان مردم به شمار می‌آید به‌طوری‌که می‌تواند در آینده‌ای نزدیک سرمنشأ بسیاری از تغییر و تحولات دنیا باشد اگرچه درگذشته مشکل کمبود آب تنها در مقیاس‌های محلی خلاصه می‌شد اما در سده اخیر با رشد جمعیت و توسعه روزافزون جامعه شهری و نیاز به مصرف آب در بخش‌های صنعتی، کشاورزی و خدماتی شاهد مقیاس‌های ملی و جهانی نیز هستیم.
این تنها بحران جدی به حساب می‌آید که هنوز کسی آن را جدی نگرفته است. بحران آب در ایران و حتی جهان جدی است. بحرانی که شاید به مهاجرت میلیونی بشر و حتی جنگ‌های داخلی و بین‌المللی منجر شود اما زنگ خطر آن همچنان بی‌صدا است.
پژوهشگاه اقلیم شناسی هواشناسی کشور از کاهش بارندگی بهاری در مازندران خبر داد و خواستار مدیریت منابع آب بویژه در بخش کشاورزی شده بود.
طبق گزارش این پژوهشگاه میزان بارندگی مازندران در ماه فروردین سال جاری تنها ۱۸ میلی متر بوده که در مقایسه با فروردین سال گذشته ۸۲ درصد و نسبت به دوره آماری بلندمدت هم ۶۴ درصد کاهش داشته است.
بر اساس پیش بینی این پژوهشگاه ، همچنین میزان بارندگی هفت ماهه سال زراعی جاری در مازندران نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۳۹ درصد و نسبت به میانگین دوره آماری بلند مدت هم ۲۲ درصد کاهش نشان می دهد.
پژوهشگاه اقلیم شناسی هواشناسی کشور علاوه بر ارزیابی بارندگی ماه‌های گذشته، در گزارش خود پیش‌بینی کرده است که میزان بارندگی مازندران در ماه اردیبهشت و خرداد هم کمتر از سال گذشته و دوره بلندمدت آماری خواهد بود.
پیش بینی بهار خشک برای مازندران در حالی است که این استان در نیمه نخست سال زراعی جاری هم با کاهش ۳۰ درصدی بارندگی نسبت به گذشته مواجه بود.
کاهش میزان بارندگی مازندران در هفت ماهه سال زراعی جاری بر میزان آبدهی رودخانه و میزان آب ذخیره شده پشت سدها و آببندان ها اثرگذاری کرده است.
داده های آماری شرکت آب منطقه ای مازندران نشان می‌دهد که از مهر ماه ۹۹ تا پایان اسفند ماه میزان دبی رودخانه های استان ۳۲ درصد کاهش داشت. این روند کاهشی در ماه فروردین نیز ادامه یافت.
وزارت نیرو می گوید که در سال آبی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ از مجموع ظرفیت ۵۰.۵ میلیارد متر مکعبی مخازن سدها، حدود ۲۸ میلیارد و ۸۱۰ میلیون متر مکعب، معادل ۵۷ درصد مخازن پر شده است.
بر این اساس، به تبع روند کاهشی بارش ها و افزایش گرای هوا، حجم ورودی آب از ابتدای سال آبی ۰۰-۹۹ تاکنون برابر با ۲۵ میلیارد و ۲۹۰ میلیون متر مکعب بوده که نسبت به مدت مشابه سال آبی قبل از آن (۴۷ میلیارد و ۵۸۰ میلیون مترمکعب)، بیانگر کاهش ۴۷ درصدی ورودی آب به مخازن سدهای کشور است.
*سال سخت آبی
حمیدرضا جانباز مدیرعامل شرکت مهندسی آبفا کشور در سفر اخیر به مازندران گفت: تاکنون بهره کافی از منابع آبی پایدار سطحی در استان نداشتیم که البته طی سالهای گذشته تحرکات خوبی در آب منطقه ای شکل گرفته اما زمان زیادی می طلبد تا به نتیجه مطلوب برسیم
وی افزود: مازندران با ناملایمات زیادی همچون سیلاب های متعدد و برفهای سنگین روبرو هست اما کارنامه درخشانی در بحرانها از خود برجا گذاشت و توصیه می کنم در این سال سخت که همه کشور با کمبود بارش و افزایش بی سابقه دما مواجه هستیم با همکاری پرسنل شرکت با همگرایی و وفاق سازمانی عملکرد خوبی به ثبت برسد.
مدیر عامل شرکت مهندسی آبفا کشور با اشاره به تابستان سخت پیش رو و تاکید بر توجه جدی به چالش گذر از تابستان امسال با توجه به گرمای بی سابقه و افزایش دما گفت: ضروریست ضمن استمرار خدمات و در کنار آن توجه جدی به سلامت کارکنان تا واکسیناسیون کامل در کشور، با جدیت تمام پیگیر اعتبارات خوبی که در بودجه های عمرانی سالجاری رقم خورده، باشید.
وی افزود: امسال بیش از ۴ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان اعتبار از محل اعتبارات تبصره ۱۴ برای روستاهای مناطق محروم و نیز اعتبارات دیگری برای روستاهای مناطق حاشیه ای از تخصیص یافته است.
میرعامل شرکت آب و فاضلاب کشور با بیان اینکه خشکسالی امسال در ۵۰ سال اخیر بی سابقه بوده است، ادامه داد: بر اساس هدف گذاری که امسال انجام شده ۵۰۰ روستای دیگر کشور از آب شرب سالم بهره مند می شوند.
جانباز با اشاره به بحران کم آبی در کشور، گفت: امسال کمترین میزان بارندگی را در ۵۰ سال اخیر شاهد بودیم ضمن اینکه رفتارهای غیر نرمالی در اقلیم کشور تجربه می کنیم.
تنش آبی در ۳۰۰ شهر
معاون راهبردی و نظارت بر بهره برداری شرکت مدیریت آبفای کشور نیز گفت: حدود ۳۰۰ شهر در تابستان امسال با تنش آبی مواجه هستند و پیش بینی میکنیم هشت هزار روستا به صورت سیار آبرسانی شود.
حمیدرضا کشفی، افزود: تمهیدات لازم در این زمینه اندیشیده شده و از طرف سازمان برنامه و بودجه نیز بیش از ۳ هزار میلیارد تومان اعتبار برای مدیریت خشکسالی اختصاص داده شد تا در شهرها و روستاهایی که قبلا طرح آبرسانی تعریف شده بود این اعتبار هزینه شود.
وی با اشاره به همزمانی افزایش دمای بی سابقه و گرمای زودرس که به دنبال آن استفاده از وسایل سرمایشی آغاز شد و همچنین شیوع بیماری کرونا که شستشوهای الزامی به همراه دارد گفت: تاکنون قطعی یا جیره بندی آب برنامه ریزی شده اعمال نشده، اما به دلیل مدیریت شبکه، مشترکان با کاهش فشار شبکه آب روبرو شدند.
کشفی افزود: برای تانکرهای سیار نیز در جستجوی اعتباراتی هستیم و تلاش میکنیم با بخش خصوصی قراردادهایی منعقد کنیم تا در جاهایی که دسترسی به آب پایدار ندارند از آبرسانی سیار استفاده شود و یا در حوضه‌هایی که از منابع آب مشترک در بخش شرب و صنعت استفاده می‌کنند به دنبال جایگزینی پساب تصفیه شده فاضلاب برای مصارف صنعتی هستیم تا بار آب شرب کمتر شود، زیرا اولویت تامین آب شرب است.
وی با اشاره به کاهش ۵۰ درصدی بارندگی‌های سال اخیر گفت: در برخی مناطق مثل حوضه آبریز شرقی کشور کاهش بارش بیشتر بود به نحوی که ورودی آب به بسیاری از منابع آبی در شرق کشور صفر است و شرایط را خاص و ویژه کرده است.
معاون راهبردی و نظارت بر بهره برداری شرکت مدیریت آبفای کشور تاکید کرد: همکاران تامین و توزیع آب تا پایان تابستان به صورت آماده باش هستند و تلاش می‌کنند که مشکلات را به حداقل برسانند و مسئولان آب نیز هر روز جلسات رصد و پایش آب کشور را برگزار و شهرها و روستاها را بررسی می‌کنندفاصله زیادی با هدف تامین آب حاشیه جنوبی کشور نداریم.
معاون راهبردی و نظارت بر بهره برداری شرکت مدیریت آبفای کشور گفت: براساس برنامه ششم بنا داریم یک سوم آب مورد نیاز حاشیه جنوبی کشور را از طریق آب شیرین کن تامین کنیم که فاصله زیادی با این هدف نداریم.
حمیدرضا کشفی افزود: هم اکنون ۵۸۰ تا ۶۰۰ هزار مترمکعب در شبانه روز قرارداد تضمینی خرید آب از آب شیرین کن‌ها را داریم که بخشی از آن در مدار و بخش دیگر دردست ساخت است.
وی با اشاره به اینکه نیاز آبی کشور در افق ۱۴۰۵ در حاشیه ۱۰۰ کیلومتری جنوب کشور در ۴ استان سیستان و بلوچستان، هرمزگان، بوشهر و خوزستان حدود ۸۰۰ تا یک میلیون مترمکعب در شبانه روز است، گفت: با احتساب آبی که در این مناطق قابل دسترس است و برنامه ریزی انجام شده، همچنین قراردادهایی که از طریق مناقصه منعقد میکنیم امیدواریم به این رقم برسیم.
*مشکل در تامین آب مورد نیاز شهرها
احمد حسین زادگان استاندار مازندران نیز با اشاره به کاهش میزان بارندگی در کل کشور، هشدار داد : امسال احتمال بیشتری وجود دارد که به بحران آبی و درنتیجه کاهش تولید برق موردنیاز، دچار شویم لذا در مدیریت منابع آبی باید دقت بیشتری صرف شود.
وی گفت: بحران آب فقط به دلیل کاهش میزان بارش نیست و کافی نبودن تجهیزات و تاسیسات آبرسانی و دسترسی به آب سالم و پایدار نیز در این باره موثر است.
این مسئول افزود: براساس پیش بینی سازمان‌های مرتبط، امسال، کشورمان بیشتر از گذشته دچار کم‌آبی خواهد شد و ممکن است برای تامین آب مورد نیاز شهرها با مشکل مواجه شویم و با توجه به اینکه آب، در تولید برق نیز نقش اساسی دارد، این اتفاق، مشکل را دوچندان خواهد کرد.
حسین‌زادگان گفت : اگر چه مازندران جزو استان‌هایی است که به منابع آبی بهتری دسترسی دارد، ولی با این حال، در مازندران هم به تأسی از شرایط کلی کشور و برای اینکه دچار بحران آب نشویم، در مدیریت منابع آبی باید دقت بیشتری صرف شود.
به گزارش بلاغ، آخرین وضعیت سدهای کشور نشان می دهد که افزایش دمای زودرس کار خود را انجام داده و میزان ذخایر آب در مخزن سدها به ۲۸ میلیارد و ۸۱۰ میلیون متر مکعب رسیده که در مقایسه با سال آبی ۹۹-۹۸ (۳۹ میلیارد و ۶۸۰ میلیون مترمکعب) دارای ۲۷ درصد کاهش است.
بر اساس این آمار، به تبع میزان ورودی به سدهای کشور، خروجی آب از سدها با کاهش مواجه بوده و تا این مدت ۲۳ میلیارد و ۶۳۰ میلیون مترمکعب خروجی آب از سدهای کشور صورت گرفته، به گونه‌ای که در مقایسه با مدت مشابه سال آبی قبل، از کاهش ۳۵ درصدی برخوردار بوده است.
جدی‌تر شدن مشکلات ناشی از خشک سالی حالا منجر به واکنش مقامات مختلف هم شده است. آنگونه که معاون وزیر کشور و رییس سازمان مدیریت بحران اعلام کرده سه‌هزار و ۲۲۰ میلیارد تومان اعتبار برای کاهش تنش آبی ناشی از کمبود بارش ها و خشکسالی پیش رو در کشور اختصاص یافته است.
منبع : تنش آبی در استان بارانی/خشکسالی بی‌سابقه در نیم قرن اخیر | بلاغ نیوز (bloghnews.com)
